Miras paylaşımı, bir kişinin ölümü üzerine mirasçıları arasında mal varlığının nasıl dağıtılacağını düzenleyen hukuki bir işlemdir. Türk Medeni Kanununa göre, mirasçılar yasal mirasçılar ve atanmış mirasçılar olarak ikiye ayrılır. İşte miras paylaşımı konusunda temel hukuki bilgiler:

Mirasçı Türleri

Yasal Mirasçılar : Kan bağına, evliliğe veya evlat edinme ilişkisine dayalı olarak miras hakkı bulunan kişilerdir. Bunlar arasında miras bırakanın eşi, çocukları, torunları, anne-babası ve kardeşleri yer alır.

Atanmış Mirasçılar : Miras bırakanın vasiyetname veya miras sözleşmesi ile belirlediği kişiler.

Mirasın Paylaşımı

• Zümre Sistemi : Türk Medeni Kanunu’na göre miras paylaşımı, zümre sistemine dayanır:
  • Birinci Zümre: Miras bırakanın altsoyu (çocukları ve torunları) ilk sırada mirasçıdır. Bu zümre varsa, diğer zümrelerin miras hakkı yoktur.
  • İkinci Zümre: Miras bırakanın anne ve babası ile onların altsoyu (kardeşleri, yeğenleri).
  • Üçüncü Zümre: Miras bırakanın büyükbaba ve büyükannesi ile onların altsoyu (amca, hala, dayı, teyze).
• Eşin Miras Hakkı : Eş, miras paylaşımında yasal mirasçılarla birlikte mirasa katılır. Birinci zümre ile birlikte mirasçı olduğunda mirasın 1/4’ünü, ikinci zümre ile birlikte mirasçı olduğunda mirasın 1/2’sini alır. Üçüncü zümre ile mirasçı olduğunda ise mirasın 3/4’ü eşe kalır.

Saklı Paylı Mirasçılar

Saklı paylı mirasçılar, miras bırakanın tasarruf özgürlüğünü sınırlayan mirasçılardır. Bunlar; çocuklar, altsoyu, anne-baba ve sağ kalan eştir. Miras bırakan, saklı paylı mirasçıların paylarını vasiyetname ya da miras sözleşmesi ile kısıtlayamaz.

Mirasın Reddi

Mirasçılar, mirasın kendilerine intikal etmesini istemezlerse mirası reddedebilirler. Mirasın reddi, mirasçının ölüme bağlı tasarrufla veya mahkemeye başvurarak miras payını istemediğini beyan etmesi ile gerçekleşir.

Miras Sözleşmesi ve Vasiyetname

Miras bırakan, mirasını dağıtma konusunda iradesini belirten ölüme bağlı tasarruflarla (vasiyetname veya miras sözleşmesi) mirasını istediği şekilde paylaşabilir. Ancak bu, saklı paylara zarar vermemelidir.

Miras Paylaşımında Hukuki İşlemler

• Terekenin Tespiti: Mirasçıların, terekenin kapsamını öğrenmesi ve terekenin tespiti için mahkemeye başvurması.
• Ortaklığın Giderilmesi: Mirasçılar arasında ortak mülkiyetin giderilmesi için paylaşım yapılır. Bu, mal paylaşımı anlaşmasıyla veya mahkeme kararıyla olur.

Miras Davaları

• Tenkis Davası: Saklı payın ihlal edilmesi durumunda açılır.
• Mirasçılık Belgesi Davası: Mirasçılığın resmi olarak tespiti için.
• Mirasın Reddi Davası: Mirasın reddine ilişkin uyuşmazlıklar.

Miras paylaşımı konusunda hukuki süreç karmaşık olabilir; bu yüzden bir avukatla çalışılması genellikle tavsiye edilir.